środa, 17 grudnia 2014

Instrumenty Smyczkowe

Instrument smyczkowy – instrument muzyczny z grupy chordofonów, w których struna wprowadzana jest w stan wibracji za pomocą smyczka, przesuwanego po strunie – legato, detaché, lub uderzając w nią włosiem – spiccato. Inną metodą wydobycia dźwięku z instrumentu smyczkowego jest col legno - czyli uderzenie struny drzewcem smyczka lub pizzicato, czyli szarpniecie struny palcem oraz klang (pizzicato bartokowskie, pizzicato à la Bartók) – szarpnięcie struny tak silne, by uderzyła o gryf.

Instrumenty smyczkowe składają się z następujących elementów:

pudło rezonansowe
przestrzeń gdzie wzmacniany jest dźwięk produkowany przez drgające struny
struny (najczęściej cztery)
strojone do odpowiednich częstotliwości, oparte na podstawku.
gryf z podstrunnicą
do której przyciskane, są struny tak by zmienić ich długość, a co za tym idzie częstotliwość drgań. Gryf zakończony jest śrubami pozwalającymi stroić instrument, zapewniając odpowiednie napięcie strun.
We wszystkich instrumentach smyczkowych grający na nim jedną ręką (prawą u osób praworęcznych) operuje smyczkiem lub w inny sposób pobudza struny, a drugą ręką przyciska struny do podstrunnicy tak je skracając, by wydawały dźwięk o odpowiedniej częstotliwości. Inną możliwością jest skracanie struny czubkiem palca lub paznokciem bez dociskania struny do podstrunnicy (tzw. Technika paznokciowa).

Do instrumentów smyczkowych należą:

Klasyczne instrumenty smyczkowe
Wiolonczela
skrzypce
altówka
wiolonczela
kontrabas

Dawne instrumenty smyczkowe
Rebec
Lira da braccio
skrzypki renesansowe
viola da gamba
Viola d'amore
skrzypce barokowe
suka biłgorajska
tubmaryna

Regionalne instrumenty smyczkowe
gęśle
basetla
Elektryczne instrumenty smyczkowe
skrzypce elektryczne
kontrabas elektryczny


Już w krajach starożytnych, przede wszystkim w Azji, istniały instrumenty smyczkowe, ale z pewnością są one znacznie młodsze od szarpanych. W średniowieczu znane były też instrumenty smyczkowe.

Polska nie pozostawała w tyle za innymi krajami – w naszych miastach i wsiach konstruowano nie znane za granicą gęśle. Gdy Polscy lutnicy zobaczyli lirę, przywiezioną w 1518 przez królową Bonę, zmienili nieco kształt gęśli. Nadali im też nazwę skrzypce. Jeden z najsłynniejszych wówczas teoretyków muzyki, Martinius Agricola, wychwalał w swoim traktacie, subtelny i miły dla ucha dźwięk polskich skrzypiec.

Instrumenty Strunowe

Chordofony, strunowe instrumenty muzyczne − grupa instrumentów muzycznych w systematyce instrumentologicznej opracowanej przez Curta Sachsa oraz Ericha M. von Hornbostela, w których wibratorem (źródłem dźwięku) jest drgająca struna.

Instrumenty strunowe dzielą się na:

instrumenty smyczkowe np. skrzypce
instrumenty szarpane  np. gitara

instrumenty uderzane:

ręczne  np. cymbały
tangentowe  np. klawikord
młoteczkowe  np. fortepian



Instrumenty strunowe należą do najstarszych instrumentów muzycznych. Prawdopodobnie prototypem instrumentów strunowych był łuk z drgającą cięciwą. Najstarszy znany wizerunek instrumentu strunowego pochodzi z malunków odkrytych we francuskich jaskiniach. Przedstawiają one mężczyznę grającego na jednostrunowym instrumencie za pomocą smyczka. W celu wzmacniania dźwięku takiego rodzaju instrumentów początkowo używano ust, a potem innych komór rezonansowych o naturalnym pochodzeniu. Pierwsze instrumenty strunowe, przypominające współczesne odpowiedniki z grupy szarpanych, powstały na Bliskim Wschodzie już w trzecim tysiącleciu p.n.e., skąd w wyniku ekspansji kulturowej dotarły także do Europy.

Droga rozwojowa tych instrumentów prowadzi przez dodanie rezonatorów, zwiększenie ilości strun i odkrycie możliwości ich skracania.

Instrumenty Klawiszowe

Instrumenty klawiszowe – instrumenty muzyczne pochodzące z różnych grup: strunowych, dętych, samobrzmiących, elektrycznych i elektronicznych mających jedną wspólną cechę posiadania klawiatury (zazwyczaj w stroju równomiernie temperowanym).

Do tej licznej grupy zalicza się (m.in.):

chordofony (strunowe)
Fortepian

młoteczkowe:
fortepian
pianino

szarpane:
klawesyn
aerofony (dęte)
organy
idiofony (samobrzmiące)

uderzane:
czelesta

dęte:
akordeon
fisharmonia
melodyka
elektrofony

elektromechaniczne:
organy Hammonda
melotron
Fender Rhodes

elektroniczne:
syntezator
keyboard
pianino elektroniczne
pianino cyfrowe

Instrumenty Perkusyjne

Instrument perkusyjny – instrument muzyczny, w którym źródłem dźwięku jest drganie całości lub części instrumentu, które jest wywoływane uderzeniem odpowiedniej części instrumentu pałką, szczotką lub dłonią lub też potrząsaniem całym instrumentem.

Instrumenty perkusyjne dzielą się na:

 idiofony, czyli instrumenty perkusyjne samobrzmiące – w których źródłem dźwięku jest drganie całego instrumentu
 membranofony, czyli instrumenty perkusyjne membranowe – w których źródłem dźwięku jest drgająca napięta membrana, tworząca jedną z części instrumentu.
Przy podziale tym należy jednak pamiętać, że nie wszystkie idiofony są instrumentami perkusyjnymi. (np. akordeon)

Inny popularniejszy podział na instrumenty perkusyjne:

o określonej wysokości dźwięku (kotły, ksylofon, wibrafon, czelesta i in.)
o nieokreślonej wysokości dźwięku (bębny, trójkąt, marakasy, talerze i in.)
Idiofony dzielimy też na drewniane i metalowe (w każdej z grup występują instrumenty o określonej i nieokreślonej wysokości dźwięku).