Instrumenty Smyczkowe

Instrument smyczkowy – instrument muzyczny z grupy chordofonów, w których struna wprowadzana jest w stan wibracji za pomocą smyczka, przesuwanego po strunie – legato, detaché, lub uderzając w nią włosiem – spiccato. Inną metodą wydobycia dźwięku z instrumentu smyczkowego jest col legno - czyli uderzenie struny drzewcem smyczka lub pizzicato, czyli szarpniecie struny palcem oraz klang (pizzicato bartokowskie, pizzicato à la Bartók) – szarpnięcie struny tak silne, by uderzyła o gryf.

Instrumenty smyczkowe składają się z następujących elementów:

pudło rezonansowe
przestrzeń gdzie wzmacniany jest dźwięk produkowany przez drgające struny
struny (najczęściej cztery)
strojone do odpowiednich częstotliwości, oparte na podstawku.
gryf z podstrunnicą
do której przyciskane, są struny tak by zmienić ich długość, a co za tym idzie częstotliwość drgań. Gryf zakończony jest śrubami pozwalającymi stroić instrument, zapewniając odpowiednie napięcie strun.
We wszystkich instrumentach smyczkowych grający na nim jedną ręką (prawą u osób praworęcznych) operuje smyczkiem lub w inny sposób pobudza struny, a drugą ręką przyciska struny do podstrunnicy tak je skracając, by wydawały dźwięk o odpowiedniej częstotliwości. Inną możliwością jest skracanie struny czubkiem palca lub paznokciem bez dociskania struny do podstrunnicy (tzw. Technika paznokciowa).

Do instrumentów smyczkowych należą:

Klasyczne instrumenty smyczkowe

Wiolonczela

skrzypce
altówka
wiolonczela
kontrabas

Dawne instrumenty smyczkowe
Rebec
Lira da braccio
skrzypki renesansowe
viola da gamba
Viola d'amore
skrzypce barokowe
suka biłgorajska
tubmaryna

Regionalne instrumenty smyczkowe
gęśle
basetla
Elektryczne instrumenty smyczkowe
skrzypce elektryczne
kontrabas elektryczny


Już w krajach starożytnych, przede wszystkim w Azji, istniały instrumenty smyczkowe, ale z pewnością są one znacznie młodsze od szarpanych. W średniowieczu znane były też instrumenty smyczkowe.

Polska nie pozostawała w tyle za innymi krajami – w naszych miastach i wsiach konstruowano nie znane za granicą gęśle. Gdy Polscy lutnicy zobaczyli lirę, przywiezioną w 1518 przez królową Bonę, zmienili nieco kształt gęśli. Nadali im też nazwę skrzypce. Jeden z najsłynniejszych wówczas teoretyków muzyki, Martinius Agricola, wychwalał w swoim traktacie, subtelny i miły dla ucha dźwięk polskich skrzypiec.